Refleksoterapia, akupresura – zagrożenia duchowe

Refleksoterapia, akupresura (łac. acus – igła) – specyficzna metoda masażu, polegająca na uciskaniu, opukiwaniu, głaskaniu lub dotykaniu 361 wyznaczonych punktów ciała. Jej początki sięgają I wieku p.n.e., wywodzi się z tradycyjnej medycyny chińskiej. Zwolennicy tej metody twierdzą, że akupresura sięga trzeciego tysiąclecia przed Chrystusem. Zabiegi przeprowadza się samemu, lub wykonuje je druga osoba. Do Polski trafiła w latach 80. XX wieku i do dziś jest jedną z najpopularniejszych technik medycyny niekonwencjonalnej (naturalnej, alternatywnej, holistycznej, komplementarnej), czasami dodawana jako uzupełnienie medycyny konwencjonalnej. Nazywa się ją niekiedy “miękką akupunkturą”.

Założenia akupresury

Akupresura ma za zadanie leczyć różnorodne choroby, począwszy od zaburzeń narządu ruchu, przez narządy wewnętrzne (układ nerwowy, krążenia, trawienia, wydalania, oddychania), a także ma pomagać w leczeniu impotencji i chorób dziecięcych. Jak podaje reklama terapii akupresury: Wpływ akupresury stóp na organizm jest właściwie wszechstronny. W trakcie leczenia akupresurą, w przypadku poważnych dolegliwości (tj. np. nowotwory) zaleca się kontynuowanie terapii tradycyjnej i stosowanie do zaleceń lekarza. Skuteczność masażu zależy od specyfiki naszego organizmu: jeden człowiek może poczuć się lepiej od razu – inny dopiero po dłuższym czasie. Zaleca się dlatego wszystkim cierpliwość, wiarę i dużo miłości do siebie samego! Fachowy masaż stóp jest doskonałym sposobem na odpoczynek tak ciała, jak i ducha.

Poglądy naukowe

Dotychczasowe badania umieszczają zasadę działania akupresury na poziomie placebo. Istnieją różne modele wyjaśniające zasady działania akupunktury, żadnych z nich nie udało się udowodnić. Wszystkie skupiają się na mechanizmie redukcji bólu, pomijają natomiast mechanizm przyczynowo-skutkowy redukcji choroby. Jedna z nich mówi, że podczas zabiegu w mózgu wydziela się więcej endorfin, czyli hormonów o działaniu znieczulającym. Inna mówi, że skuteczność akupunktury i akupresury polega na sile sugestii, czyli odnosi się do efektu placebo. Jeszcze inna głosi, że stymulacja odpowiednich punktów powoduje blokowanie przewodzenia bodźców bólowych w układzie nerwowym. Żadna teoria nie wyjaśnia jednak skuteczności działania akupresury w chorobach przewlekłych, nowotworów czy schorzeniach narządów wewnętrznych.Psychologia również powołuje się na efekt placebo, a także odwołuje się do istotności nastawienia psychicznego wobec zarówno osoby przeprowadzającej badanie, jak i wiary w skuteczność właśnie tej metody. Podkreślana jest także rola intencji i woli wyleczenia. Poczucie przepływu energii jest wynikiem masażu: rozluźnienie ciała i redukcja napięć mięśniowych poprawia krążenie krwi, które wpływa na odczuwanie ciepła całego ciała oraz odprężenia.

Konwencja wschodnia

Według medycyny chińskiej nasz organizm funkcjonuje dzięki energii życiowej, nazywanej chi (jej składowymi są energie Yin i Yang). Przepływa ona przez kanały – meridiany, które odpowiadają za pracę konkretnych narządów w organizmie. W momencie zakłóceń przepływu tej energii, odpowiednie narządy przestają funkcjonować poprawnie. Zaburzenia w jednym meridianie mają też swój wpływ na kolejne – w efekcie zaburzenie równowagi w jednym miejscu, powoduje zaburzenia w całym ciele (holizm). Uciski akupresury wpływają na odblokowanie tych miejsc energetycznych, które się zatorowały. Dotknięcia odblokowują przepływ energii Yin i Yang i prowadzą do ich zrównoważenia. Według medycyny chińskiej brak tej równowagi jest przyczyną większości chorób somatycznych. Pomimo prowadzenia bardzo wielu badań na temat energii, nie udało się takiej odnaleźć.

Refleksologia (refleksoterapia)

Jednym z rodzajów akupresury jest refleksologia. Polega ona na masażu stóp, który ma odblokowywać meridiany. Punkty na stopach są nazywane refleksami, stąd nazwa tej metody. Każdemu z tych punktów odpowiada określony organ, narząd wewnętrzny bądź część ciała. Ten system bazuje na niepotwierdzonym przez naukę poglądzie (mającym swoje korzenie w tradycji okultystycznej), iż stopy są zmniejszonym odzwierciedleniem całego ciała i jego narządów. Pobudzenie odpowiedniego refleksu na stopie, ma wpływać np. na działanie wątroby, z kolei pobudzenie innego refleksu – na wyrostek robaczkowy. Badania naukowe do dziś nie stwierdziły istnienia zakładanych przez refleksologię połączeń pomiędzy refleksami a organami. Zakres stosowania jest podobny jak w wypadku akupresury tradycyjnej. Dodatkowo ma rzekomo pomagać w wypadkach zawałów i udarów.

Shiatsu

Innym rodzajem akupresury jest shiatsu. Bywa nazywane akupunkturą bez igieł, wywodzi się z Japonii. Zasady działania są wyjaśniane w ten sam sposób, co w akupresurze. Zmienia się tylko środki oddziaływania: nazwa shiatsu oznacza “naciskać kciukami”, choć współczesne formy wykorzystują także dłonie, łokcie, kolana i stopy. Kluczowym elementem jest tutaj dotyk, który ma przekazywać energie: kosmiczną i ziemską (Yin i Yang). Zakłada się, że energia ta rozbudza ukryte rezerwy leczące człowieka. Ma posiadać bardzo szerokie zastosowanie: od bólów głowy, migren, bólów pleców, zaburzeń ciśnienia, otyłości, czy reumatyzmu, poprzez leczenie chorób degeneracyjnych (nowotwory, cukrzyca, choroby serca), aż po likwidację stresów i napięć, uspokojenie witalność i wzmocnienie odporności.

Sprzeczności

Poza brakiem jakichkolwiek dowodów naukowych, dodatkowym mankamentem czyniącym wskazane metody wątpliwymi, są różnice pomiędzy umiejscowieniem receptorów w różnych szkołach akupresury i refleksologii. Niejasność rozmieszczenia kluczowych – zdaniem zwolenników tej metody – punktów, wskazuje wyraźnie na brak jakiejkolwiek zależności pomiędzy stymulacją określonego punktu, a poprawą funkcjonowania danego narządu.

Przeciwwskazania i objawy niepożądane

Przeciwwskazania:
– łagodne i złośliwe nowotwory
– ciąża, okres menstruacji
– ostre choroby infekcyjne i gorączkowe o niejasnej etiologii
– przewlekłe choroby infekcyjne w stadium zaostrzenia
– zawał mięśnia sercowego
– zakrzepice tętnicy wieńcowej oraz zatory w okresie ostrym
– daleko posunięte wyniszczenie
– broczyny, otwarte rany, stany zapalne, czyraki, ropnie
– wybroczyny, podskórne wylewy krwi
– żylaki, obrzęki

Akupresura może powodować:
– biegunki
– kołatania serca
– zawroty i bóle głowy
– wymioty
– uczucie zmęczenia

Zagrożenia duchowe

Wnioskiem na przytoczone powyżej zasady oddziaływania akupresury powinna być odpowiedź na pytanie: co właściwie jest mechanizmem leczniczym w akupresurze? Wiara w istnienie subtelnych energii jest częścią duchowości wschodniej, sprzecznej z duchowością chrześcijańską. Często ma to swoje duchowe konsekwencje. Akupresura ma zatem charakter otwierający na praktyki o podłożu okultystycznym/spirytystycznym. Poprzez pozorne modele wyjaśniające proces uzdrowienia za pomocą energii, próbuje się nakłonić człowieka do wiary w cudownie leczniczą moc dotyku/masażu. Sytuacja jest bardziej niebezpieczna, gdy poza akupresurą uzdrowiciele aplikują kolejne niewłaściwe techniki (np. powiązane z magią), które mogą inicjować człowieka w inne toksyczne duchowości. Reasumując – akupresurę można uznać za rodzaj medycyny emocjonalnej, której charakter leczniczy opiera się wyłącznie na wierze w skuteczność jej działania. Brak poznania mechanizmów przyczynowo-skutkowych rządzących procesem leczenia oraz niechrześcijańskie podłoże duchowe sprawiają, że metodę tę można zaliczyć do grona metod zagrażających chrześcijańskiemu życiu, opartemu na prawdzie.